2024’te Dünya 1.5 Derece Eşiğini Aştı: Ateşle Oynuyoruz
Financial Times’ın haberine göre, 2024 yılı, küresel ortalama sıcaklıkların ilk kez sanayi öncesi döneme göre 1.5 derece eşiğini aştığı yıl olarak kayıtlara geçti. Uzmanlar, bu durumun iklim krizinde bir dönüm noktası olduğuna dikkat çekiyor.
Küresel Isınmada Kırılma Noktası
Financial Times, Avrupa Copernicus Gözlemevi’nin açıklamasına atıfta bulunarak 2024’ün kayıtlara geçen en sıcak yıl olduğunu belirtti. Küresel yüzey sıcaklıkları, sanayi öncesi dönemin 1.6 derece üzerine çıkarak Paris İklim Anlaşması’nın hedeflerinin ihlal edildiğini ortaya koydu.
Paris Anlaşması, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelere göre 2 derecenin altında, mümkünse 1.5 derecede tutmayı hedefliyordu. Ancak bu eşik artık kalıcı bir şekilde aşılmış olabilir.
Copernicus Gözlemevi Direktörü Carlo Buontempo, “Şu anda gördüğümüz ısınmayı anlatacak kelimeleri bulmakta zorlanıyorum,” dedi ve ekledi:
“Bu, istisnai bir durum değil; iklim değişikliğinin doğrudan bir sonucudur.”
“Ateşle Oynuyoruz”
Reading Üniversitesi’nden iklim uzmanı Patrick McGuire, 1.5 derecelik eşiğin aşılmasını, yıkıcı bir zincirleme reaksiyonun ilk adımı olarak tanımladı. McGuire şunları söyledi:
“Her onda bir derecelik artış, daha şiddetli fırtınalar, uzun kuraklıklar ve ölümcül sıcak hava dalgalarını tetikliyor. Ateşle oynuyoruz.”
2024’te, Kuzey Atlantik, Hint ve Batı Pasifik başta olmak üzere okyanus yüzey sıcaklıkları rekor seviyelere ulaştı. Ayrıca, atmosferdeki su buharı seviyesi de 1991-2020 ortalamasının yüzde 5 üzerine çıkarak aşırı hava olaylarını tetikledi.
El Niño ve İnsan Kaynaklı Isınma
El Niño’nun etkisi, 2024’te sıcaklıkların artmasına katkı sağladı. Ancak Copernicus, asıl nedenin insan kaynaklı sera gazı emisyonları olduğunu belirtiyor. Exeter Üniversitesi’nden Tim Lenton, sıcaklık artışlarının olağanüstü bir kalıcılık sergilediğini ve iklim sisteminin daha az stabil hale geldiğini ifade etti:
“Bu istikrarsızlık, daha büyük ve kalıcı dalgalanmalar yaratıyor.”
Trump’ın Dönüşü ve Paris Anlaşması
Financial Times, bu kritik dönemin, Donald Trump’ın ABD Başkanı olarak göreve döneceği tarihle çakıştığını vurguladı. Trump’ın, Paris İklim Anlaşması’ndan yeniden çekilmesi bekleniyor. Uzmanlara göre, bu karar, küresel iklim hedeflerini baltalayabilir.
Bu dönemde bazı şirketlerin de yeşil enerjiye geçiş çabalarını yavaşlattığı ve iklim hedeflerini düşürdüğü belirtiliyor. Financial Times’a göre, bu eğilim, küresel emisyonları azaltma çabalarını tehlikeye atabilir.
125 Bin Yılın Zirvesi
Copernicus, sıcaklıkların en son 125 bin yıl önce bu kadar yüksek olduğunu belirtti. Antarktika ve Avustralya hariç tüm kıtalar, 2024’te kaydedilen en sıcak yıllarını yaşadı. Ayrıca aşırı sıcak hava dalgaları, sağanak yağışlar ve su buharı artışı, milyonlarca insanı olumsuz etkiledi.
Copernicus Gözlemevi’ne göre, bu dönemde sıcaklık artışları artık istisnai değil, kalıcı hale gelmeye başlıyor. Uzmanlar, her geçen yıl daha büyük iklim felaketleriyle karşılaşma riskinin arttığına dikkat çekiyor.
Sonuç: İklim Krizine Karşı Acil Önlem Alınmalı
Financial Times, 2024’ün yalnızca bir istatistik değil, iklim değişikliğinin derinleştiği ve dünya için acil adımlar atılması gerektiğini gösteren bir yıl olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, sıcaklık artışını durdurmak için çok geç olmadan kapsamlı önlemler alınması gerektiğini söylüyor.
