Musk’ın F-35 Eleştirisi, İHA Teknolojisinin Geleceğini Tartışmaya Açtı

Elon Musk, ABD federal hükümetinde israfı önleme görevini üstlendiği günden bu yana, Pentagon’un en büyük harcama kalemlerinden biri olan F-35 savaş jetlerini hedef aldı. Musk, sosyal medyada Lockheed Martin tarafından üretilen bu uçaklarla alay ederek, pilotlu savaş uçaklarının gelecekteki rolünü sorguluyor. Tartışma, orduların yüksek maliyetli insanlı uçaklara mı yoksa hızla gelişen insansız hava araçlarına (İHA) mı yatırım yapması gerektiği üzerine yoğunlaşıyor.

Otonom Sistemlerin Yükselişi

ABD merkezli teknoloji şirketi Auterion’un CEO’su Lorenz Meier, savaş teknolojisinde İHA’ların potansiyelini vurguluyor. Meier’e göre, yapay zeka destekli otonom sistemlerin hızla gelişmesi, büyük ve insanlı savaş araçlarının önemini sorgulatıyor. Ancak Meier, mürettebatlı sistemlerin tamamen terk edilmesi gerektiğini savunmuyor. Bunun yerine, orduların bu iki teknolojinin avantajlarını nasıl bir arada kullanacağını düşünmesi gerektiğini belirtiyor.

Yeni Nesil Hava Hakimiyeti Programları

ABD Hava Kuvvetleri, Yeni Nesil Hava Hakimiyeti (NGAD) programı kapsamında yeni nesil savaş uçakları üzerinde çalışıyor. Ancak bu projede hangi şirketin görev alacağı henüz netleşmedi. Karar, 2024 yılı sonuna kadar açıklanacaktı, ancak Trump yönetiminin devralmasıyla bu süreç ertelendi. Lockheed Martin, yeni yönetimle birlikte çalışmaya devam edeceğini duyurdu.

Pilotlu uçaklar için en büyük savunma, onların İHA’larla birlikte kullanılabileceği hibrit sistemler yaratmak üzerine kurulu. Örneğin, İngiltere, İtalya ve Japonya tarafından geliştirilen Global Muharebe Hava Programı (GCAP) ile Fransa-Almanya-İspanya ortaklığındaki Geleceğin Muharebe Hava Sistemi (FCAS) programları, pilotlu uçakların etrafında İHA’lardan oluşan destek sistemleri öngörüyor.

Royal United Services Institute öğretim üyesi Justin Bronk, bu tür hibrit programların gelecekteki savaş alanları için daha etkili olabileceğini belirtiyor. Ancak Bronk, pilotların varlığını hâlâ önemli bir unsur olarak görüyor.

İHA’ların Avantajları ve Sınırlamaları

Musk ve otonom sistemlerin savunucuları, İHA’ların maliyet avantajlarına dikkat çekiyor. Bununla birlikte, İHA’lar şu anda elektronik savaş ve karadan havaya tehditlere karşı savunmasız durumda. Daha karmaşık insansız sistemler geliştiriliyor olsa da, bu teknolojilerin tam anlamıyla savaş uçaklarının yerini alması yakın vadede mümkün görünmüyor.

Mitchell Institute for Aerospace Studies’ten Mark Gunzinger, F-35 savaş uçaklarının hararetli bir savunucusu olarak bu konuda daha kapsamlı bir görüş sunuyor. Ona göre, mürettebatlı uçaklar yalnızca avcı uçakları olarak değil, aynı zamanda taarruz uçağı, sensör platformu ve elektronik saldırı araçları olarak kullanılabilir.

Gunzinger, “Mürettebatlı ve mürettebatsız sistemlerin birlikte kullanımı, önümüzdeki yıllarda savaş kabiliyetlerinde sıçramalara neden olacak” diyor. Ancak bu hibrit kullanım, savunma bütçeleri üzerindeki baskıyı daha da artırabilir.

Pilotlu Uçaklar Vazgeçilmez mi?

Bazı uzmanlara göre, pilotlu uçakların savaş alanındaki rolü halen vazgeçilmez. Justin Bronk, pilotların savaş alanında karar alma süreçlerindeki önemine dikkat çekiyor ve İHA’ların bu yeteneğe henüz ulaşamadığını vurguluyor. Ayrıca, insanlı uçakların menzil, hız ve operasyonel dayanıklılık gibi avantajları, onları hâlâ vazgeçilmez kılıyor.

Öte yandan, Rusya-Ukrayna savaşında İHA’ların etkin kullanımı, bu teknolojilerin gelecekteki rolüne dair umutları artırmış durumda. Ancak bu durum, pilotlu uçakların tamamen terk edilmesi anlamına gelmiyor. Savaş senaryoları hâlâ mürettebatlı kuvvetlerin stratejik önemini doğruluyor.