Marmara’da Denizanası Artışı Müsilaj Tehdidini Tetikliyor
Marmara Denizi’nde denizanası popülasyonundaki ciddi artış, çevre felaketlerini tetikleme riski taşıyor. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek İşinibilir Okyar, Marmara’daki denizanası varlığının son 10 yılda %100 arttığını ve bunun müsilaj gibi çevresel sorunları artırabileceğini belirtti.
En Sorunlu Bölgeler: İzmit, Gemlik ve Bandırma Körfezleri
Araştırma sonuçlarına göre, Marmara’da denizanası popülasyonunun yoğun olduğu üç sıcak nokta belirlendi:
- İzmit Körfezi’nin güneydoğusu,
- Gemlik Körfezi,
- Bandırma Körfezi.
Bu bölgelerdeki denizanası artışı, deniz ekosistemindeki dengeleri tehdit ediyor.
Denizanası Artışının Nedenleri ve Sonuçları
Prof. Dr. Okyar, Marmara Denizi’nin tür çeşitliliğindeki azalma, balık stoklarının tükenmesi ve kirlilik nedeniyle denizanası gibi fırsatçı türlerin hızla çoğaldığını ifade etti. Araştırma bulguları şunları içeriyor:
- Kirlilik ve Besin Zenginliği:
Marmara Denizi’ne evsel, endüstriyel ve tarım kaynaklı atıklarla azot ve fosfor yükleniyor. Bu durum fitoplanktonların aşırı çoğalmasına ve su kalitesinin düşmesine neden oluyor. - Balık Stoklarına Tehdit:
Denizanası, özellikle hamsi yumurtalarıyla beslendiği için balık stoklarını büyük ölçüde tehdit ediyor. - Müsilaj Tehdidi:
Denizanası, müsilajın doğrudan nedeni olmasa da oluşumunda katalizör rolü oynuyor. Denizanasının çözülmüş organik maddeleri, bakteriyel aktiviteleri strese sokarak müsilaj oluşumunu tetikliyor.
Küresel Isınma ve Denizanası Artışı
Küresel ısınmayla birlikte deniz suyu sıcaklıklarının artması, denizanalarının üreme hızını artırıyor. İstanbul Boğazı’ndan Marmara Denizi’ne taşınan denizanaları, özellikle sıcak mevsimlerde aşırı çoğalıyor.
Prof. Dr. Okyar:
- “Normal bir ekosistemde denizanaları doğal dengede kalır. Ancak Marmara’da kirlilik ve tür çeşitliliği azlığı bu dengenin bozulmasına neden oluyor.”
Çözüm Önerileri ve Fırsatlar
Denizanalarının yoğun doğal kolajene sahip olması, onları biyoteknolojik araştırmalar ve kozmetik sektörü için değerli bir kaynak haline getiriyor.
- Kullanım Alanları: Gıda sektörü, biyomalzeme üretimi ve sağlık uygulamaları.
- Okyar: “Onları yenmemiz mümkün değil, ancak yaşamayı ve faydalanmayı öğrenmemiz gerekiyor.”
Marmara Denizi İçin Tehdit Büyük
Marmara Denizi’nin mevcut durumu, biyolojik çeşitliliği koruma ve kirliliği azaltma çalışmaları yapılmadığı takdirde, daha büyük çevresel felaketlere yol açabilir. Denizanası popülasyonunun kontrol altına alınması, ekosistemin dengesini korumak adına kritik öneme sahip.
