Golan Tepeleri’nin Geleceği: Barış mı, Çatışma mı?

Golan Tepeleri, İsrail ve Suriye arasında stratejik önemi yüksek olan bir bölge olarak yıllardır gerilimlerin odak noktası. İsrail, Esad rejiminin çöküşünden sonra bölgedeki askeri varlığını artırarak, güvenlik gerekçesiyle tampon bölgeler oluşturduğunu belirtiyor. Ancak bu durum, uluslararası alanda tartışmalara ve eleştirilere neden oluyor.

Golan Tepeleri’nin Coğrafi ve Stratejik Önemi

Golan Tepeleri, Suriye’nin güneybatısında yer alan, kuzeydoğu İsrail’e uzanan kayalık bir plato. 1967’deki Altı Gün Savaşı sırasında İsrail tarafından ele geçirilen bu bölge, hem askeri hem de ekonomik açıdan büyük bir öneme sahip:

• Askeri Avantaj: Bölge, Suriye’nin başkenti Şam dahil olmak üzere geniş bir alanı gözetleme imkânı sunuyor. İsrail için bu durum, Suriye’nin askeri hareketlerini izlemek ve saldırılara karşı doğal bir tampon sağlamak açısından kritik.
• Su Kaynakları: Bölge, kuraklıkla mücadele eden İsrail için stratejik bir su kaynağı. Yağmur suları Ürdün Nehri’ni besliyor ve çevresindeki toprakları tarıma elverişli hale getiriyor.

İsrail’in Kontrolü ve Uluslararası Tepkiler

Golan Tepeleri, İsrail’in askeri işgali altında. 2019 yılında dönemin ABD Başkanı Donald Trump, bu işgali tanıyarak İsrail’in egemenliğini destekledi. Ancak, bu adım uluslararası hukuk çerçevesinde kabul görmedi ve tepkiyle karşılandı.

Suriye, Golan Tepeleri’nin kendisine ait olduğunu ve İsrail’in buradan çekilmedikçe bir barış anlaşması yapmayacağını vurguluyor. İsrail ise bölgenin stratejik önemini gerekçe göstererek, kontrolü elinde tutmaya devam edeceğini belirtiyor.

İsrail’in Son Dönemdeki Askeri Faaliyetleri

Esad rejiminin çökmesiyle birlikte İsrail, Golan Tepeleri’nde askeri varlığını artırdı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ordusuna tampon bölge ve yakın hakim noktaların ele geçirilmesi talimatını verdiğini açıkladı. Netanyahu, bu hamlenin, isyancı güçlerin İsrail’e saldırılarını önlemeye yönelik geçici bir adım olduğunu belirtti.

• Tampon Bölge Kontrolü: İsrail, Suriye’deki askerden arındırılmış tampon bölgeyi ve Suriye topraklarındaki bazı noktaları kontrol altına aldı. Ancak bu hamle, Mısır gibi bazı Arap ülkeleri tarafından kınandı ve “1974 ateşkes anlaşmasının ihlali” olarak değerlendirildi.
• Meşruiyet Tartışmaları: Uluslararası uzmanlar, İsrail’in bölgedeki askeri faaliyetlerinin meşruiyetini sorguluyor. Chatham House’dan Prof. Yossi Mekelberg, bu hamlelerin gelecekteki Suriye yönetimiyle ilişkileri olumsuz etkileyebileceğini belirtti.

Gelecekteki Senaryolar

İsrail’in Golan Tepeleri’ndeki askeri hareketliliği, bölgedeki dengeleri yeniden şekillendirebilir. Ancak, bu adımların Suriye’deki yeni yönetimle ilişkileri karmaşıklaştırma riski bulunuyor. Bölgenin geleceği, Suriye’deki güç dengelerinin nasıl şekilleneceğine ve uluslararası toplumun bu duruma nasıl yaklaşacağına bağlı.