Suriye’de Türk Lirası Kullanımı: Ekonomik Krizin Yeni Yüzü
Suriye’deki 13 yıllık savaşın ardından, yalnızca siyasi kriz değil, ekonomik sorunlar da derinleşti. Suriye Lirası’nın değer kaybı nedeniyle halk, Türk Lirası ve Dolar kullanmaya yöneldi. Yeni yönetimin serbest piyasa sistemine geçiş planları ise belirsizlik yaratıyor.
Esad Rejimi ve Ekonomik Baskılar
Esad rejiminin çöküşünden önce, Suriye’de yalnızca Suriye Lirası kullanımı zorunluydu. 20 Haziran 2024’te, Esad tarafından çıkarılan yasa, Suriye Lirası dışında herhangi bir para biriminin kullanılmasını yasakladı. Bu yasaya uymayan vatandaşlar ağır cezalarla karşı karşıya kalıyordu. Ancak, Suriye Lirası’nın hızla değer kaybetmesi ve halkın alım gücünün tükenmesi, bu kuralın uygulanabilirliğini imkânsız hale getirdi.
Bir Suriye vatandaşı durumu şu şekilde ifade etti:
“Esad döneminde sadece Suriye parasını kullanabiliyorduk. Şimdi ise Dolar ve Türk Lirası günlük hayatta daha çok tercih ediliyor.”
Döviz Büroları ve Piyasa Karmaşası
Ekonomik krizle birlikte, döviz kullanımına yönelik yasaklar gevşetilmek zorunda kaldı. Bugün Suriye’nin birçok bölgesinde, özellikle Halep ve İdlib’de Türk Lirası yaygın olarak kullanılıyor. Ancak Şam gibi merkezlerde Türk Lirası’nın kullanımı hâlâ sınırlı durumda.
Döviz bürolarında ise durum belirsizliğini koruyor. Türk Lirası ve Dolar’ın Suriye Lirası’na çevrimi, döviz bürolarının keyfi uygulamalarına bağlı. Resmi bir sistemin olmaması, halk için ciddi sorunlar yaratıyor.
Bir vatandaş bu durumu şöyle özetliyor:
“Türk Lirası taşımak neredeyse bir yük haline geldi. Döviz bürolarında hangi kurun uygulanacağını bilemiyoruz.”
‘Türk Lirası Alınır’ Levhaları Yaygınlaşıyor
Suriye’nin 13 yıllık savaş sürecinde ekonomisi neredeyse tamamen çöktü. Bu süreçte halk, günlük alışverişlerde bile tomarla Suriye Lirası taşımak zorunda kalıyor. Ancak, talep doğrultusunda bazı marketler ve döviz büroları Türk Lirası ve Dolar kabul etmeye başladı. Marketlerde asılı olan “Türk Lirası Alınır” levhaları, yeni dönemin sembolü haline geldi.
Piyasada bu dönüşüm yaşanırken, Şam Ticaret Odası Başkanı Basil Hemvi, yeni yönetimin serbest piyasa ekonomisine geçiş planlarını duyurdu. Hemvi, bu süreç tamamlanana kadar ticaretin herhangi bir para birimiyle yapılabileceğini belirtti.
Serbest Piyasa ve Türk Lirası’nın Geleceği
Yeni yönetimin açıklamaları, serbest piyasa sistemine geçişin sancılı olacağını gösteriyor. Halep ve İdlib gibi şehirlerde Türk Lirası’nın yaygın kullanımı, Şam gibi merkezlerde de bu para biriminin daha fazla kullanılabileceği sinyallerini veriyor. Ancak, bu dönüşüm süreci yerel halk ve ekonomideki belirsizlikler nedeniyle kolay olmayacak.
Türk Lirası’nın Suriye ekonomisindeki yerinin netleşmesi, hem Türkiye hem de Suriye açısından dikkatle izlenmesi gereken bir süreç olacak.
