Turuncu Kedilerin 60 Yıllık Sırrı: Genetik Kod Çözüldü
Turuncu kedilerin genetik yapısındaki bir sır, 60 yıl süren araştırmaların ardından aydınlatıldı. Bilim insanları, bu sevimli kedilerin tüylerindeki turuncu rengin, genetik yapılarındaki bir farklılıktan kaynaklandığını keşfetti. Stanford Üniversitesi’nden genetikçi Greg Barsh liderliğindeki ekip, turuncu kedilerin tüy pigmentlerini belirleyen Arhgap36 adlı genin diğer kedilere göre 13 kat daha fazla RNA ürettiğini ortaya koydu.
Genetik Fark: Arhgap36 Geni
Araştırmacılar, genin protein kodlayan kısmında bir mutasyon beklerken, genin işleyişini etkileyen DNA dizilimindeki 5 kilobazlık bir eksikliği tespit etti. Bu eksiklik, kedilerde turuncu rengin ortaya çıkmasına neden oluyor. Arhgap36 geninin bu etkisi yalnızca pigment hücreleriyle sınırlı ve başka sağlık sorunlarına yol açmıyor.
Dişi ve Erkek Kedilerde Renk Farklılığı
Turuncu renk geni, X kromozomunda yer alıyor ve bu durum, dişi ve erkek kedilerde farklı sonuçlar doğuruyor:
- Erkek kediler: Genin yalnızca bir kopyası bulunduğu için turuncu renk baskın şekilde görülüyor.
- Dişi kediler: İki X kromozomuna sahip oldukları için, genin yalnızca bir kopyası aktif oluyor. Bu, genellikle siyah ve turuncu renklerin bir arada görüldüğü calico (patiska) veya tortoiseshell (kaplumbağa kabuğu) desenlerine yol açıyor. Eğer dişi kedinin her iki X kromozomunda da turuncu gen varsa, kedi tamamen turuncu oluyor. Ancak bu durum oldukça nadir.
Calico ve Tortoiseshell Kedilerde Renk Desenleri
Araştırma, yalnızca turuncu kedilerin sırrını çözmekle kalmadı; aynı zamanda calico ve tortoiseshell desenlerinin oluşumunu da açıkladı. Calico kedilerde ekstra bir beyazlık mutasyonu bulunuyor. Bu mutasyon, pigment hücrelerinin gelişimini etkileyerek bölgeler arasında renk değişimine neden oluyor.
Araştırmanın Kapsamı
Bu genetik mekanizmayı keşfetmek için yapılan çalışmalarda, 188 kedinin DNA’sı analiz edildi:
- 145 turuncu kedi,
- 6 calico/tortoiseshell kedi,
- 37 turuncu olmayan kedi.
Sonuçlar, tüm turuncu kedilerin DNA’sında aynı genetik eksikliği taşıdığını ortaya koydu.
Turuncu Kedilerin Zeka ve Sağlık Durumu
Turuncu kediler hakkında yaygın bir inanış, onların “çok zeki olmadıkları” yönünde olsa da, bilim insanları renk mutasyonlarının zihinsel yetenekler veya sağlık üzerinde bir etkisi bulunmadığını belirtti. Arhgap36 geninin yalnızca pigment hücrelerini etkilediği ve diğer canlılarda görülen gelişimsel sorunları tetiklemediği açıklandı.
