NYT’den Suriye Analizi: Esad’ın Müttefikleri Zayıfladı, İsyancılar İlerledi

New York Times’ın (NYT) analizine göre, Beşar Esad rejimine yıllardır destek veren müttefikler olan İran, Hizbullah ve Rusya’nın zayıflaması, Suriye’deki isyancı grupların harekete geçmesine fırsat tanıdı. Esad’ın müttefiklerinin dikkatinin başka krizlere yönelmesi, isyancıların askeri kapasitelerini artırmalarına ve Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğünde geniş çaplı bir saldırı başlatmalarına olanak sağladı.

Esad’ın Müttefikleri Neden Zayıfladı?

• İran: İsrail’in yoğun hava saldırıları ve ekonomik krizler nedeniyle Suriye’deki etkisini azaltmak zorunda kaldı. İran’ın desteklediği Hizbullah, lideri Hasan Nasrallah’ın öldürülmesi ve 13 ay süren bir savaşın ardından ciddi kayıplar verdi.
• Rusya: Ukrayna ile süregelen savaş, Moskova’nın askeri ve mali kaynaklarını tüketti. Suriye’deki varlığını minimum seviyeye indiren Rusya, Esad rejimine verdiği hava desteğini önemli ölçüde azalttı.
• Hizbullah: İsrail ile yapılan ateşkes ve kayıplar, Suriye’deki varlıklarını zayıflattı. Hizbullah’ın savaş gücü büyük ölçüde yıprandı.

Bu zayıflamalar, Esad rejiminin hem ekonomik hem de askeri açıdan daha kırılgan hale gelmesine neden oldu.

İsyancıların Saldırısı: Kritik Zamanlama ve Hızlı İlerleyiş

İsyancılar, rejimin zayıflığından faydalanarak, Halep’in neredeyse tamamını ve batı ile kuzeybatıdaki geniş bölgeleri kontrol altına aldı. Bu hızlı ilerleyiş, rejimin savunma hatlarını çözümsüz bıraktı.

Joshua Landis, Esad’ın müttefik desteği olmadan iç savaşı sürdürmesinin zor olduğunu belirtirken, Dareen Khalifa da isyancıların jeopolitik değişimleri dikkatlice değerlendirdiğini ve bu fırsatları kendi lehlerine çevirdiğini ifade etti. HTŞ, son bir yılda askeri hazırlıklarını artırmış, son iki ayda ise büyük bir saldırının sinyallerini vermişti.

Rejimin Zayıflıkları

• Ekonomik Çöküş: Esad rejimi, savaşın ardından halkın beklentilerini karşılayamadı ve ülkenin ekonomik iyileşmesini sağlayamadı.
• Askere Alımlar ve Harac: Genç erkeklerin zorla askere alınması ve rejim kontrol noktalarındaki rüşvet sistemi, halkın rejime olan güvenini tamamen yok etti.
• Askerlerin Kaçışı: İsyancı saldırılar sırasında rejim askerleri organize bir savunma yerine mevzilerini terk etti.

Rusya ve İran’ın Çekilmesi

Rusya’nın Ukrayna’ya odaklanması ve İran’ın Suriye’deki vekil güçlerinin zayıflaması, rejimin askeri kapasitesini ciddi şekilde azalttı. Rusya’nın hava saldırıları artık çok sınırlı, İran’ın ve Hizbullah’ın çekilmesi ise Esad’ı yalnız bıraktı. Moskova’nın bu zayıf performansı, Halep’teki başarısızlıklar nedeniyle üst düzey bir Rus generalin görevden alınmasına yol açtı.