En Zengin Kesim, En Yoksul Kesimin 24 Katı Kazanıyor
Türkiye’de gelir eşitsizliği, özellikle son yıllarda hızlanan enflasyon ve ekonomik dalgalanmalarla daha da derinleşti. Zengin ve yoksul arasındaki gelir farkı giderek artarken, en üst gelir grubunun kazancı en alt gelir grubunun tam 24 katına ulaştı. Bu durum, gelir dağılımındaki adaletsizliği bir kez daha gözler önüne seriyor.
En Zengin Yüzde 5’in Gelir Payı Yükseliyor
2014-2023 yılları arasında, en zengin yüzde 5’lik kesimin gelirden aldığı pay, ortalama olarak %32,1 oldu. Buna karşın, en yoksul yüzde 5’lik kesimin gelirden aldığı pay yalnızca %0,93 seviyesinde kaldı.
- 2014: En üst yüzde 5’in gelire oranı 20,4 kat.
- 2023: En üst yüzde 5’in gelire oranı 23,9 kat.
- 2020 (Pandemi Yılı): En üst yüzde 5’in gelire oranı zirve yaparak 26,2 kat oldu.
Gelir Dağılımındaki Eşitsizlikler
Türkiye genelinde gelir dağılımına bakıldığında, en zengin kesimin gelir payında artış, en yoksul kesimde ise azalma görülüyor.
- En zengin yüzde 20’lik kesim: Gelirden aldığı pay, 2014’te %45,9 iken 2023’te %48,7 oldu.
- En yoksul yüzde 50’lik kesim: Gelirden aldığı pay, 2014’te %24,1 iken 2023’te %22,9’a geriledi.
Orta Kesim Geriliyor
Orta gelir grubunu oluşturan yüzde 40’lık kesim de, 10 yılda %5,26 oranında gelir kaybı yaşadı. Bu, orta sınıfın gelir pastasından aldığı payın daraldığını ve gelir adaletsizliğinin arttığını gösteriyor.
Enflasyonun Gelir Dağılımına Etkisi
Son yıllarda hızlanan enflasyon, özellikle yoksul ve orta gelirli kesimi daha fazla etkilerken, zengin kesimin gelirdeki payını artırdı. Pandemi yılı olan 2020’de en üst gelir grubu ile en alt gelir grubu arasındaki fark zirve yaptı. 2022 yılında hızlanan enflasyon, bu farkın yeniden artmasına neden oldu.
Gelir Artışı ve Eşitsizlik
En üst yüzde 5’lik kesimin gelir artışı, 10 yıllık süreçte %21,94 oldu. Buna karşılık, en alt yüzde 5’lik kesim aynı dönemde gelir artışı sağlayamadı.
- En üst yüzde 5’in gelir oranı: 2014’te ortalama gelirin 3,91 katı iken, 2023’te 4,77 katına çıktı.
- En alt yüzde 5’in gelir oranı: Değişim göstermeyerek yetersiz seviyelerde kaldı.
