TİHEK’ten “Damsız Girilmez” Uygulamasına Rekor Ceza
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), Antalya’da düzenlenen bir konser etkinliğinde “damsız girilmez” uygulaması nedeniyle ayrımcılık yapıldığına hükmetti. Karar kapsamında, bilet satışı yapan firma ile etkinlik mekanına ayrı ayrı 141 bin 934 lira idari para cezası verildi. Karar, toplumsal cinsiyet eşitliği açısından önemli bir emsal niteliği taşıyor.
Olayın Gelişimi
Antalya’da yaşayan H.Ö., internet üzerinden aldığı biletle bir konsere katılmak istedi. Ancak etkinlik alanına gittiğinde, “tek erkek olduğu” gerekçesiyle içeri alınmadı. Yetkililer, “tek kadın olsaydın alırdık” diyerek, uygulamanın kadın/erkek sayısını dengede tutmak için yapıldığını ifade etti.
Bilet ücretinin iadesini talep eden H.Ö., bilet satışı yapan firmadan, “etkinlik kurallarında kadın/erkek dengesinin gözetileceğinin belirtildiği” yanıtını aldı ve iade talebi reddedildi. Bunun üzerine H.Ö., cinsiyet temelinde ayrımcılık yasağı ihlaline uğradığı gerekçesiyle TİHEK’e başvurdu.
TİHEK Kararı ve Gerekçeleri
Başvuruyu değerlendiren TİHEK, olayda cinsiyet temelinde doğrudan ayrımcılık yapıldığına karar verdi. Kararın gerekçesinde şu noktalar öne çıktı:
- Anayasa’nın 10. Maddesi: Herkesin kanun önünde eşit olduğu ve devlet organlarının bu ilkeye uygun hareket etmek zorunda olduğu vurgulandı.
- 6701 Sayılı Kanun: Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu, her türlü ayrımcılığı yasaklamaktadır. Cinsiyet temelinde farklı muamele, doğrudan ayrımcılık olarak değerlendirildi.
TİHEK, ayrımcılığı meşrulaştırmak için sunulan gerekçelerin “nesnel ve makul bir neden” oluşturmadığını ifade etti:
- “Kadınları koruma amacı”: Kadınların rahatsız edilebileceği varsayımının, toplumsal önyargılardan kaynaklandığı ve bu önyargıların toplumsal eşitsizliği derinleştirdiği belirtildi.
- Alternatif Önlemler: Güvenlik risklerini azaltmak için farklı tedbirlerin (güvenlik artırımı gibi) düşünülmesi gerektiği ancak bunların değerlendirilmediği vurgulandı.
Para Cezası Uygulaması
TİHEK, hem bilet satışı yapan internet sitesi hem de etkinlik mekanı işletmesine 141 bin 934 lira idari para cezası verilmesine karar verdi. Bu ceza, ihlalden dolayı uygulanan üst sınırdan belirlendi.
Toplumsal Etkileri ve Hukuki Önemi
Bu karar, toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında şu mesajları içeriyor:
- Ayrımcılıkla Mücadele: Cinsiyet temelinde yapılan ayrımcılığın hiçbir şekilde kabul edilemez olduğu vurgulandı.
- Toplumsal Önyargılarla Mücadele: Erkeklerin kadınları rahatsız edeceği varsayımı gibi önyargıların, eşitsizliği artırdığı belirtildi.
- Alternatif Tedbirler: Güvenlik sağlamak için ayrımcılık yapmak yerine ölçülü ve alternatif yöntemlerin benimsenmesi gerektiği ifade edildi.
