ABD Seçim Sürecinde Kritik Bekleyiş: Sonuçlar Ne Zaman Belli Olur?
ABD, tarihindeki en çekişmeli başkanlık yarışlarından birine sahne oluyor. Demokrat aday Kamala Harris ve Cumhuriyetçi aday Donald Trump arasındaki bu mücadelede, son anketler iki adayın da eşit düzeyde destek aldığını gösteriyor. Amerikalılar oylarını kullanmaya devam ederken, bu seçimin sonuçlarının ne zaman kesinleşeceği belirsizliğini koruyor. Geçmiş seçimlerde olduğu gibi, oy sayım süreci ve olası yasal itirazlar bu süreci uzatabilir.
Seçim Günü ve Sandıkların Kapanış Zamanı
ABD’de seçim süreci 5 Kasım’da başlıyor. İlk sandıklar Doğu Saati (EST) ile 18.00’de (TSİ 6 Kasım 02.00) kapanacak, tüm sandıkların kapanması ise TSİ 6 Kasım sabahı saat 09.00 civarında gerçekleşecek. Daha önceki seçimlerde kazanan bazen seçim gecesi geç saatlerde veya ertesi sabah erken saatlerde belli olmuştu. Ancak bu yıl bıçak sırtı bir yarışın yaşanması, sonuçların daha uzun bir süre sonra netleşmesine neden olabilir.
Kritik Eyaletlerdeki Yakın Sonuçlar
Seçimin kaderini belirleyecek eyaletlerde Harris ve Trump arasında başa baş bir yarış bekleniyor. Bu eyaletlerdeki sonuçlar, sadece birkaç puan farkla kazananın belirlenmesine yol açabilir. Örneğin, Pennsylvania gibi kritik eyaletlerde oy farkının %0,5’in altında olması durumunda, eyalet yasaları gereği oylar otomatik olarak yeniden sayılıyor. 2020 yılında Pennsylvania’daki oy farkı %1,1 idi, bu nedenle yeniden sayım yapılmadı. Ancak bu yıl durum farklı olabilir ve başa baş sonuçlar yeniden sayım sürecini tetikleyebilir.
Yasal İtirazlar ve İhtimaller
Cumhuriyetçi Parti, seçmen uygunluğuna ve seçmen kütüğü yönetimine ilişkin 100’den fazla dava açtı. Bu davalar, seçim sürecinde bazı oyların geçerliliğine itiraz etmeyi amaçlıyor. Ayrıca seçim gününde bazı oy verme yerlerinde düzensizlikler yaşanması veya seçmenlerin oy kullanma süreçlerinde gecikme olması durumunda yasal itirazların gündeme gelmesi bekleniyor. Özellikle yakın sonuçların olduğu eyaletlerde itiraz süreci seçim sonuçlarının açıklanmasını geciktirebilir.
Seçici Kurul Sistemi ve 270 Delege Gerekliliği
ABD başkanlık seçim sistemi, Seçiciler Kurulu yoluyla dolaylı bir şekilde işliyor. Seçmenler, sandığa giderek eyaletlerinin belirlediği Seçiciler Kurulu delegelerini seçiyor. Bu delegeler, başkan ve başkan yardımcısını belirlemek üzere oy kullanıyor. Toplamda 538 Seçiciler Kurulu oyu bulunuyor ve başkan seçilebilmek için 270 delege kazanmak gerekiyor. En fazla delegeye sahip eyaletler sırasıyla California (55), Texas (38), Florida ve New York (29’ar), Illinois ve Pennsylvania (20’şer) olarak öne çıkıyor. Adayların kazandığı eyaletler bu seçimde büyük önem taşıyor, çünkü çoğu eyalette en fazla oyu alan aday, o eyaletin tüm delegelerini kazanmış kabul ediliyor.
Kritik Eyaletlerin Kapanış Zamanı ve Sonuç Beklentileri
Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki çekişmenin yaşandığı kritik eyaletlerde sonuçların ne zaman alınacağı şöyle sıralanıyor:
- Georgia: TSİ 03.00’te kapanacak ve oyların %75’inin ilk iki saatte sayılması bekleniyor.
- North Carolina: TSİ 03.30’da kapanacak, sonuçların sabahın erken saatlerinde açıklanabileceği tahmin ediliyor.
- Pennsylvania: Oy verme işlemi TSİ 04.00’te sona erecek; kazananın belirlenmesi en az 24 saat sürebilir.
- Michigan: TSİ 05.00’te kapanacak, sonuçların Çarşamba gününe kadar açıklanması beklenmiyor.
- Wisconsin: Küçük ilçelerde sonuçlar kısa sürede gelebilir, ancak genel sonucun Çarşamba günü netleşmesi bekleniyor.
- Arizona: İlk sonuçlar Çarşamba günü TSİ 06.00’da açıklanabilir, ancak seçim günü postayla gönderilen oyların sayımı 13 gün sürebilir.
- Nevada: Sonuçların birkaç gün sonra açıklanması bekleniyor; eyalet, seçim günü postalanan oy pusulalarını 9 Kasım’a kadar kabul ediyor.
Geçmiş Seçimlerdeki Sonuç Belirleme Süreci
2020 seçimlerinde, Joe Biden’ın kazandığı ancak sonuçların dört gün sonra netleştiği bir süreç yaşanmıştı. Bu yıl da benzer bir süreç yaşanabilir. 2016’da ise Donald Trump’ın zaferi, sandıklar kapandıktan sadece birkaç saat sonra ilan edilmişti. 2000 yılında George W. Bush ve Al Gore arasındaki başkanlık yarışı, yeniden sayımlar ve mahkeme süreci nedeniyle beş hafta boyunca sonuçlanamamış ve bu sürecin ardından Yüksek Mahkeme, Bush’un zaferini onaylamıştı.
Sonuçlara İtiraz Edilirse Ne Olur?
Oy sayım süreci tamamlandıktan sonra, her eyalette Seçiciler Kurulu oylaması yapılacak. Bu süreçte herhangi bir itiraz durumu, seçici kurul oylarının eyaletler tarafından belirlenmesi sürecini etkileyebilir. Eyaletler, tüm Seçiciler Kurulu oylarını halk oylamasını kazanan adaya verir. Bu sonuçların onaylanması 17 Aralık’ta yapılacak toplantılarla gerçekleşir. Son olarak, yeni ABD Kongresi 6 Ocak 2025’te toplanarak oyları sayacak ve başkan resmen ilan edilecektir.
Eşitlik Durumunda Ne Olur?
Her iki adayın da 269 Seçiciler Kurulu oyu alarak eşitlik sağlaması durumunda, başkan Temsilciler Meclisi tarafından seçilir. Başkan yardımcısı ise Senato tarafından belirlenir. Bu durumda, temsilciler başkanı belirlemek için oy kullanırken, Senato ise başkan yardımcısını seçmek için oy kullanır. Ancak bu durum nadiren yaşanır ve 200 yıldır böyle bir durum gerçekleşmemiştir.
Başkanlık Yemin Töreni Ne Zaman?
Seçimi kazanan aday, 20 Ocak 2025 Pazartesi günü ABD Kongre Binası önünde düzenlenecek yemin töreninde göreve başlayacak. Bu tören, ABD tarihindeki 60. başkanlık yemin töreni olacak ve yeni başkan, Anayasa’ya bağlı kalacağına dair yemin ederek görevine resmen başlayacak.
