Financial Times’tan Gölge Filo Raporu: Putin’in Rus Petrol Gelirlerini Koruma Planı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkenin petrol ihracatını sürdürebilmek için “gölge filo” adı verilen bir tanker ağı kurarak Batı yaptırımlarını aşmayı başardı. Financial Times’ın incelediği belgeler, Rus enerji devi Lukoil’in, İngiliz bir muhasebeci ve bir broker aracılığıyla, çoğunluğu ikinci el olan 25 tankeri Dubai merkezli bir şirket üzerinden satın alarak bu gizli ağı oluşturduğunu gösteriyor. Bu tanker filosu, Rusya’nın Ukrayna savaşı için her yıl milyarlarca dolarlık ek gelir elde etmesine olanak tanıyor.
400’den Fazla Gemi ile Yaptırımlara Direnen Gölge Filo
Batı’nın 2022 yılında Rusya’nın petrol ihracatına yönelik kısıtlamalar getirmesiyle Moskova, 400’den fazla gemiden oluşan bir filo kurarak petrol sevkiyatlarını bu gemiler üzerinden yürütmeye başladı. Gölge filo, her gün 4 milyon varilden fazla Rus petrolünü dünya pazarına taşırken, Rusya’nın enerji gelirlerinin büyük bir kısmı bu ağ sayesinde güvence altına alınıyor.
Lukoil ve Dubai Bağlantısı
Financial Times’ın değerlendirdiği belgelere göre, Lukoil, tankerlerin finansmanını Dubai merkezli Eiger Shipping DMCC üzerinden sağlıyor. Bu sürecin merkezinde ise İngiliz muhasebeci John Ormerod bulunuyor. 74 yaşındaki Ormerod, Marshall Adaları’nda farklı özel amaçlı şirketler kurarak tankerleri satın alıyor ve Eiger Shipping’in finansmanıyla bu tankerleri kiralıyor. Ayrıca, bu gemilerin yönetimi, Karaçi doğumlu İngiliz armatör Muhammad Tahir Lakhani ile ilişkili Dubai merkezli şirketler tarafından yürütülüyor.
Yaşlı Tankerler ve Çevresel Riskler
Rus gölge filosunun kullandığı tankerlerin çoğunun yaşı 15 yılın üzerinde ve bakım maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle çoğu Batılı şirket tarafından hurdaya ayrılması gereken gemilerden oluşuyor. Uzmanlar, bu gemilerin gerekli petrol sızıntısı sigortasına sahip olmaması ve bakım eksiklikleri nedeniyle büyük çevresel ve güvenlik riskleri oluşturduğunu belirtiyor. Kiev School of Economics Institute’tan Benjamin Hilgenstock, bu durumun büyük çevresel felaketlere yol açabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
7.2 Milyar Dolar Gelir
Ormerod’un yönettiği filo, bugüne kadar Rusya’dan toplam 120 milyon varil petrol taşıdı. Ortalama varil fiyatının 60 dolar olduğu varsayıldığında, gölge filonun toplam gelirinin 7.2 milyar doları bulduğu tahmin ediliyor. Bu filo, Rusya’nın enerji gelirlerine büyük katkı sağlarken, aynı zamanda Batılı ülkelerin petrol arzında kriz yaratmasını engelliyor.
Yaptırımlar ve Gölge Filosunun Geleceği
Batılı hükümetler, Rusya’nın gölge filosundaki gemilere yaptırım uygulayarak bu faaliyetleri durdurmaya çalışıyor. Ancak gemilerin kimler tarafından yönetildiğini ve işlemlerinin detaylarını belirlemek zorlayıcı oluyor. Offshore şirket yapıları ve farklı ülkelerdeki kayıtlar, gemi sahiplerinin ve işlemlerinin izlenmesini zorlaştırıyor.
ABD, Avrupa Birliği ve İngiltere gibi ülkeler, Kremlin’in petrol gelirlerini düşürmek için yaptırım uygularken, bu gölge filonun varlığı Rusya’nın enerji ihracatına ve ekonomisine büyük bir direnç kazandırıyor.
