İsrailli Tarihçi, Yazar Yuval Noah Harari: “Netanyahu İsrail’in Kimliğini Yok Ediyor”

İsrailli tarihçi, yazar, entelektüel ve akademisyen Yuval Noah Harari, İsrail-Hamas savaşının birinci yıldönümünde Atlantic dergisine çarpıcı bir röportaj verdi. Harari, İsrail’in geleceği ve Yahudiliğin bu süreçte nasıl bir evrim geçirebileceği konusunda önemli açıklamalarda bulundu.

İsrail’in Kimliği Tehlikede

İsrail bugün bir yol ayrımında. Ülkenin varlığı tehlikede değil, ancak kimliğinin tehlikede olduğunu düşünüyorum. Ülkenin ruhu şu anda bir savaş alanı ve bu savaşın sonucu sadece İsrail’in değil, Yahudiliğin de önümüzdeki yıllarda nasıl şekilleneceğini belirleyecek. Yahudilik, belki de İkinci Tapınak döneminden bu yana, yani yaklaşık 2 bin yıldır böyle bir durumda olmamıştı.

“Tapınağı Yıkan Romalılar Gibiler”

Harari, İkinci Tapınak dönemine ve Zealotların mesihçi vizyonlarla Yahudi halkını neredeyse yok etmelerine dikkat çekti. Bu dönemin, Yahudiliğin kendini yeniden keşfetmek zorunda kaldığı bir dönem olduğunu belirtti. Bugün de, Netanyahu gibi liderlerin değerlerine bakıldığında, bu değerlerin Roma lejyonlarının değerlerine benzediğini savundu.

Siyonizm Filistin Halkını İnkar Edemez

Harari, Siyonist tarihte farklı fikirlerin var olduğunu kabul etti. Ancak, bazı Siyonistlerin Filistin halkının varlığını ve kaderlerini tayin etme haklarını inkar etmelerine rağmen, bu düşüncenin siyonizmin doğal bir sonucu olmadığını vurguladı. Harari’ye göre, hem Yahudi hem de Filistin halklarının tarihi ve manevi bağları kabul edilmelidir. İki halkın da Akdeniz ile Ürdün Nehri arasındaki topraklarla derin bir bağı olduğunu belirtti.

“Netanyahu İsrail Tarihinde En Nefret Edilen Kişi”

Harari, Netanyahu’nun 7 Ekim saldırılarından sorumlu olmadığını belirtti. Ancak, İsrail’in lideri olarak öncelikleri belirleme sorumluluğuna sahip olduğunu ve önceliğini yüksek mahkemeyi hedef almak yerine, Hamas’a göstermesi gerektiğini söyledi. Harari, Netanyahu’nun İsrail tarihinde en çok nefret edilen kişi olduğunu ve halkın yüzde 50’sinin ondan nefret ettiğini savundu. Netanyahu’nun ulusu birleştirebilecek en son kişi olduğunu, hatta rastgele seçilmiş birinin dahi bunu ondan daha iyi yapabileceğini belirtti.