Her Şeyi Bilmiyorsunuz Ama Öyle Zannediyorsunuz: Eksik Bilgi Yanılsamasının Tehlikeli Etkisi
Yeni bir araştırma, insanların ellerinde yeterli bilgi olmasa bile kendinden emin bir şekilde karar verme eğiliminde olduğunu ortaya koydu. PLOS One adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmada, bu davranışın arkasında, kişinin elindeki sınırlı verilerle tüm bilgilere sahip olduğunu varsayması yatıyor. Araştırmacılar bu durumu “bilgi yeterliliği yanılsaması” olarak tanımlıyor.
Ohio Eyalet Üniversitesi‘nden araştırmacı Angus Fletcher ve ekibi, ABD’den 1261 katılımcıyla internet üzerinden bir deney gerçekleştirdi. Katılımcılar, iki okulun birleşmesi konusunda üç gruba ayrıldı ve her birine farklı tarafların savlarını içeren bilgiler verildi. Bir grup birleşmeyi savunan, diğer grup ise karşı çıkan argümanları okudu. Üçüncü grup ise her iki tarafın da görüşlerini aldı.
Eksik Bilgiyle Kesin Kararlar
Sonuçlar, ilk iki gruptaki katılımcıların, kendilerine verilen tarafın görüşünü savunurken haklı olduklarına daha fazla inandığını gösterdi. Dahası, bu katılımcılar, kendilerine eksik bilgi verildiğini fark etmeksizin, karar verebilecek kadar bilgi sahibi olduklarını düşündü.
Araştırmanın çarpıcı bulgularından biri de, eksik bilgiye dayalı olsa bile, bu gruplardaki kişilerin kararlarından son derece emin olmalarıydı. Katılımcılar, başkalarının da aynı tercihleri yapacağını varsaydılar.
Yanılsama Çatışmalara Yol Açabilir
Araştırmanın ortak yazarı Angus Fletcher, insanların çoğunlukla ellerindeki bilgilerin eksik olup olmadığını sorgulamadıklarını ve bu nedenle yanılsama içine düştüklerini belirtti. Fletcher, bu tür bilgi yeterliliği yanılsamasının günlük hayatın birçok alanında çatışma ve yanlış anlamalara neden olabileceğini vurguladı.
Fletcher, bu yanılsamayla mücadele etmenin yolunun, bir karara varmadan önce diğer tarafın bakış açısını anlamaya çalışmak olduğunu belirtti. Psikolog Dr. Sandra Wheatley de, birinin karakteri hakkında önemli bir karar alınırken, verilen bilgilerin iki kez kontrol edilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Sizi sorgulayan ve merak uyandıran bilgilere her zaman açık olmalısınız” dedi.
Bu yeni araştırma, bilgiye dayalı kararların ne kadar güvenilir olduğunu sorgulatırken, eksik bilgilere rağmen kesin kanaatlere varmanın yaygın olduğunu gösteriyor.
