Riyad Borsası Çöküşte: Ortadoğu’daki Gerilim Yatırımcıları Kaçırıyor
Suudi borsası, yaz aylarındaki yükselişin ardından Ortadoğu’daki bölgesel gerilimlerin tırmanmasıyla birlikte sarsıntı geçiriyor. Riyad borsası, son yılların en kötü dördüncü çeyrek başlangıcını yaparak yatırımcıların güvenini kaybetmeye başladı. Suudi hisselerinden kaçış, savaşın yayılma riskiyle hız kazandı ve yatırımcılar güvenli limanlar aramaya yöneldi.
Tadawul All Share Endeksi, Ekim ayının ilk dört işlem gününde %3,7 değer kaybetti. Bu düşüş, İsrail’in İran destekli Hizbullah’a karşı kampanyasını yoğunlaştırması ve Tahran’ın füze saldırılarına misilleme yapılması gündeme geldiğinde hızlandı. Aylarca süren gerilimler ve zayıf petrol fiyatlarının üstesinden gelen endeks, son düşüşle birlikte yılbaşından bu yana elde ettiği tüm kazançlarını kaybetti.
Ekonomik İstikrar Tehlikede
Ortadoğu’daki artan savaş riski, Suudi Arabistan’ın ekonomik çeşitlendirme planları üzerinde ciddi bir tehdit oluşturuyor. Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın Vizyon 2030 projesi kapsamında petrol dışındaki sektörleri geliştirmek için büyük yatırımlar yapılırken, bu yatırımların geri dönüşü konusunda belirsizlikler artıyor. Suudi Arabistan’ın ekonomik çeşitlendirmesini finanse etmek için gereken petrol fiyatları, şu anki seviyelerin çok altında.
Birçok yatırımcıya göre, piyasanın bu duruma dayanıp dayanamayacağı asıl soru. Neovision Wealth Management CEO’su Ryan Lemand, yatırımcıların savaşlardan ve jeopolitik çatışmalardan genellikle kaçındığını belirtti. “Bölgesel gerilimlerin artması halinde, özellikle savaşın genişleme riski olan ülkelerde borsa çıkışlarının hızlanabileceği” konusunda uyarıda bulundu.
Hürmüz Boğazı ve Petrol Fiyatları
Suudi Arabistan, bölgesel çatışmalarda tarafsız kalmayı amaçlasa da, Hürmüz Boğazı’ndaki herhangi bir gerilim küresel bir krizi tetikleyebilir. Bu kritik su yolu, dünya petrol arzının önemli bir bölümünü taşır ve burada yaşanacak bir sorun küresel petrol fiyatlarını hızla yukarı çekebilir.
Petrol fiyatları, Suudi Arabistan ekonomisinin kilit unsurlarından biri olmaya devam ediyor. Ancak şu anda Brent ham petrolü, Suudi Arabistan’ın ekonomik dengeyi sağlamak için ihtiyaç duyduğu seviyenin çok altında seyrediyor. Uluslararası Para Fonu’na (IMF) göre, Suudi Arabistan’ın bütçesini dengelemek için petrolün varil başına 96 dolar seviyesinde olması gerekiyor, ancak mevcut fiyatlar bunun oldukça gerisinde.
Yatırımcılar Arasında Bölünme
Bazı yatırımcılar ise bu belirsizliği fırsat olarak görüyor. Razeen Capital’in CEO’su Mohammed Al-Suwayed, bölgesel gerilimlerin piyasa üzerinde geçici bir baskı yarattığını ve bu durumun uzun vadeli yatırımcılar için cazip fiyat indirimleri sunduğunu belirtti. Ancak diğer yatırımcılar, Suudi hisseleri üzerindeki baskının devam edeceğini öngörerek pozisyonlarını koruma altına alıyor.
HSBC stratejistleri, artan jeopolitik riskler ve düşük petrol fiyatlarını gerekçe göstererek Suudi hisse senetlerine yönelik tavsiyelerini ‘ağırlığını artır’dan ‘nötr’e indirdi. Suudi Arabistan’ın devlet varlık fonu PIF tarafından yapılan büyük harcamalar, petrol fiyatlarının düşük seyretmesi durumunda ekonomide daha derin sorunlara yol açabilir.
Suudi Borsasında Gelecek
Suudi borsasının geleceği, Ortadoğu’daki jeopolitik gelişmelere ve petrol fiyatlarındaki dalgalanmalara bağlı olarak şekillenecek. Sedco Capital CEO’su Abdulwahhab Abed, petrol fiyatlarının bir süre daha varil başına 69 doların altında kalması halinde Suudi borsasının daha ciddi risklerle karşı karşıya kalacağını belirtti.
Bölgedeki gerginliklerin devam etmesi, Suudi Arabistan’ın Vizyon 2030 planlarına zarar verebilir. Ancak Suudi Arabistan hükümeti, bu tür baskılara karşı dirençli bir strateji geliştirmeye çalışıyor. Yatırımcılar için bu süreç, fırsatlar ve riskler arasında ince bir denge gerektirecek.
