ABD Başkanlık Seçimleri Hakkında En İyi 10 Film
Mevcut kampanya, son dakika aday değişikliği ve iki dramatik tartışmanın yanı sıra (tekrar) ilk kadın başkan olasılığıyla ABD tarihindeki en çalkantılı kampanya olabilir. Ancak Beyaz Saray yarışı, bazı şaşırtıcı sonuçlarla onlarca yıldır film yapımcılarını meraklandırıyor.
ABD sinemasının iyi kalpli adamı Frank Capra bile sürece şüpheyle yaklaşıyor. Bazı filmler incecik örtülü kurgular, diğerleri öngörülü fanteziler, ancak hepsi ABD demokrasisinin ve ideallerinin kalbine giden temalar buluyor. İşte Mike Nichols ve Elaine May’in yeterince takdir edilmeyen bir mücevheri, Ryan Gosling ve George Clooney’nin oynadığı bir diğeri ve Aaron Sorkin’in Batı Kanadı’na ısınması da dahil olmak üzere en iyi başkanlık seçimi filmlerinden bazıları.
1. Birincil Renkler (1998) yönetmen Mike Nichols
Mike Nichols’un en iyi ve en az bilinen filmlerinden biri olan, Elaine May’in göz kamaştırıcı senaryosuyla, bu hiciv, Bill Clinton’ın Beyaz Saray’a giderken ön seçimler boyunca hiç de örtülü olmayan kurgusal bir versiyonunu takip ediyor. John Travolta, her şeyden sıyrılmayı başaran bir Güney valisi olan Jack Stanton rolünde beklenmedik ama muhteşem. Travolta, Clinton’ın karizmasını ve empatik “Acını hissediyorum” bakışlarını karikatürize etmeden yakalıyor. Emma Thompson, kendi siyasi kariyeri olmadan önce Hillary olan karısı Susan’ı canlandırıyor, ancak içgüdüleri herkes kadar keskin.
Gazeteci Joe Klein’ın 1996 tarihli romanından uyarlanan (aslen Anonymous olarak yayınlanmıştır) film, kampanyanın Stanton’ın kadın düşkünlüğüne dair söylentileri (bazıları doğru, bazıları yanlış) ortadan kaldırmaya çalışırken perde arkasına geçiyor. İdealist genç bir kampanya yöneticisi olan Adrian Lester, ABD seçimleriyle ilgili birçok filmde görülen kayıp masumiyet temasını canlandırıyor. Film, 20. ve 21. yüzyıl siyasetinin temel sorularından birini gündeme getirirken bile oldukça komik: ABD için en iyisini yapacak birini Beyaz Saray’a yerleştirmeye yardımcı olacaksa, biraz çarpıtma ve entrika önemli midir? Stanton, Lincoln’ün bile gerçeği çarpıttığını savunuyor.
2. All the President’s Men (1976) yönetmen Alan J Pakula
Zamanımızın en iyi filmlerinden biri olan All the President’s Men, elbette gazetecilikle ilgili ön planda. Ancak bir kez daha baktığınızda, bunun aynı zamanda ne kadar kirli kampanya politikalarıyla ilgili olduğunu göreceksiniz. Robert Redford ve Dustin Hoffman, Washington Post muhabirleri Bob Woodward ve Carl Bernstein olarak, Watergate soygununun ve Richard Nixon’ın istifasına yol açan örtbasın ardındaki gerçeği bulduklarında, soruşturmalarının çoğu onları CREEP’e, yani Başkanı Yeniden Seçmek İçin Cumhuriyetçilerin Komitesi’nin fazlasıyla doğru kısaltmasına götürür.
Bu komitenin Watergate binasındaki Demokrat Ulusal Komitesi merkezinden bilgi çalma konusundaki beceriksiz girişimi, yasadışı ödemelerden karakter suikastına kadar her türlü diğer kampanya ürkütücülüğünü açığa çıkarmak için sadece ilk ipucuydu. Her izlediğinizde hala heyecan verici olan film, ABD hakkında birçok konuyu güzel bir şekilde bir araya getiriyor. Nixon’ın 1972 kampanyasının ardındaki yolsuzluk, kalıcı, uyarıcı etkiye sahip temalarından biridir.
3. Wag the Dog (1997) yönetmen Barry Levinson
1990’lardan kalma bu hiciv, yapay zekanın ve neyin bir gerçeği oluşturduğuna dair anlaşmazlıkların olduğu bir çağda her zamankinden daha güncel görünüyor. Robert De Niro, seçimden iki hafta önce başkanın genç bir kadınla yaşadığı ilişkiyle ilgili bir hikaye ortaya çıktığında çağrılan bir kampanya danışmanı olan Conrad Brean rolünde en eğlenceli halini sergiliyor. (Ağız uçuklatan bir ayrıntı: Film, Clinton-Lewinsky skandalının patlak vermesinden sadece bir ay önce gösterime girmişti.
Clinton’ın başkanlığı gerçekten de film yapımcıları için bir armağandı.) Brean, kampanyayı kurtarmak için Dustin Hoffman’ın en büyük narsisti canlandırdığı bir Hollywood yapımcısını işe alır ve gerçekte var olmayan Arnavutluk ile bir savaşın kanıtlarını filme alır. Hatta kahraman olmayan bir savaş kahramanı bulup onu ünlü yaparlar. Basın buna inanır, halk buna inanır ve artık neyin gerçek olduğunu kim söyleyebilir? Filmin, siyasetle Hollywood’un nasıl birleştiğini tasvir etmesi artık olağan karşılanıyor, ancak David Mamet’in etkileyici senaryosu ve Barry Levinson’ın keskin yönetmenliği mükemmel bir şekilde ayakta duruyor.
4. Savaş Odası (1993) yönetmen DA Pennebaker ve Chris Hegedus
DA Pennebaker ve Chris Hegedus’un çığır açan belgeseli, Bill Clinton’ın 1992’deki ilk başkanlık yarışına dair sahne arkası inanılmaz erişime dayanıyor ve Primary Colors’ın gerçek hayattaki versiyonu olarak duruyor. Clinton sadece kısa bir süre görünüyor. Ana karakterler stratejist James Carville ve bebek yüzlü iletişim direktörü George Stephanopoulos, haber spikeri olmasından çok önce.
Kampanya ofisinin duvarındaki bir tabela bize Carville’in en önemli şey hakkında artık ünlü olan şu sözünü veriyor: “Ekonomi. Aptal.” Stephanopoulos, Clinton hakkında bir söylenti üzerinde çalışan bir muhabire, bu yalanı yazarsa aptal görüneceğini ve hiçbir geleceği olmayacağını söylediği bir telefon görüşmesi de dahil olmak üzere medya yangınlarını söndürürken görülüyor ve bu yanıtı neredeyse bir tehdit değil gerçek gibi gösteriyor. (Aslında bu söylenti çoktan itibarsızlaştırıldı
. ) Film, umut ve adrenalinle çalışan bir kampanyanın tüm gençlik enerjisini yakaladığı için heyecan verici.
5. En İyi Adam (1964) yönetmen Franklin J Schaffner
Gore Vidal’ın senaryosu kesinlikle JFK dönemine ait, ancak bölünmüş bir kongrede bir başkan adayı seçmek için yapılan entrikalara dair yorumu, para, destek karşılığında verilen sözler ve adayların dolaplarındaki iskeletler gibi kampanya siyasetindeki birçok konunun özüne iniyor. Henry Fonda, destekçilerinden birinin sevgiyle yumurta kafalı dediği deneyimli dışişleri bakanı William Russell’ı canlandırıyor. “İnsanların siyasette sizin gibi entelektüellere güvenmediğini mi düşünüyorsunuz?” diye soruyor bir muhabir.
Senatör Joe Cantwell (bir yıl önce hagiografik PT-109’da Kennedy’yi bir savaş kahramanı olarak oynayan Cliff Robertson) onun kurnaz, genç, amaçların aracı meşru kıldığına inanan rakibi. Her adayın bir diğeri hakkında kirli bilgileri var, ancak bunları kullanacaklar mı? Vidal, sırlardan birini eşcinsel bir ilişki söylentisi yaparak dönemin homofobisine gönderme yapıyor ve söylentilerden birinin asılsız olduğu ortaya çıktığında konuyu karmaşıklaştırıyor. Asil son zorlama gibi görünse de, film o ana kadar entrika ve ruhsal sorularla dolu olmayı sürdürüyor.
6. Birliğin Durumu (1948) yönetmen Frank Capra
Bu güçlü ama az bilinen Spencer Tracy ve Katharine Hepburn draması Frank Capra tarafından yönetildi ve siyasi süreç hakkındaki keskin bakışlı alaycılığı onu onun en az bayağı filmlerinden biri yapıyor. Tracy, Mary (Hepburn) ile evli ama Angela Lansbury tarafından canlandırılan politik olarak hırslı bir gazete varisi Kay Thorndyke ile ilişkisi olan başarılı bir iş adamı olan Grant Matthews’u canlandırıyor. Kay, parasını ve nüfuzunu Grant’i Beyaz Saray’a yerleştirmek için kullanmak istiyor ama sadık eş rolünü Mary’nin üstlenmesi gerekiyor.
Hepburn, Mary’nin bir seçim kampanyası malzemesi olarak kullanıldığını fark ettiğinde yaşadığı acıyı ve hayal kırıklığını ele alıyor (eş malzemesi olarak, ofis için yarışmanın en inatçı yönlerinden biri). Tracy, Grant’i bir süreliğine hırs ve siyasi yöneticiler tarafından ele geçirilen özünde iyi bir adam yapıyor. Herhangi bir Capra filmi gibi, bu da idealist bir son, ancak bugün bizim için asıl ilgi çekici yanı, gücün baştan çıkarıcılığı ve bir başkanı seçmek için yapılan tavizler hakkındaki netliği.
7. Amerikan Başkanı (1995) yönetmen Rob Reiner
The West Wing’i seviyorsanız ama daha çok romantik komedi olmasını istiyorsanız, bu film tam size göre. Aaron Sorkin, dizisini yaratmadan önce, dul bir başkan ve yeniden seçilmek için yarışan bekar bir baba olan Andrew Shepherd’ı büyüleyici bir şekilde canlandıran Michael Douglas’ın rol aldığı, Rob Reiner’ın siyasetle esintili bu romantik filminin senaryosunu yazdı. Annette Bening tarafından eşit derecede çekici bir şekilde canlandırılan çevre lobicisi Sydney Ellen Wade’e aşık olduğunda, danışmanları ona onu halkın gözünden uzak tutmasını söyler ve rakipleri ona saldırmaya başlar.
The West Wing’de Başkan Bartlett olmadan önce Martin Sheen, Shepherd’ın özel kalemi ve en iyi arkadaşını canlandırıyor ve Shepherd’ın suç tasarısının Kongre’den geçmesi için oy alma çekişmelerinde televizyon dizisini andıran bir ipucu var, ayrıca bir çevre tasarısını destekleyerek yeniden seçilmesini tehlikeye atıp atmayacağı sorusu da var. Ancak Sorkin’in en karakteristik öğesi, siyasetin iyi bir şeyler yapma olasılığına ilişkin pembe idealizmdir; bu fikir, bu filmi 1990’ların tipik, şüpheci siyasi filmleri arasında canlı bir aykırı örnek haline getirir.
8. Mart’ın İdleri (2011) yönetmen George Clooney
Başrollerini Ryan Gosling ve George Clooney‘nin paylaştığı ve aynı zamanda yönetmenliğini de üstlendiği bu dinamik film, yayınlandığında pek de etki yaratmadı. Bunun nedeni muhtemelen Clinton seks skandallarını andıran hikayesinin Obama yıllarında sıkıcı görünmüş olmasıydı. Şimdi bakıldığında, Gosling’in başkanlık için yarışan politik açıdan yetenekli bir vali olan Mike Morris (Clooney) için çalışan genç ama zeki bir kampanya stratejisti olan Stephen Meyers rolünde olduğu, kaybolan politik masumiyetin ısrarcı temasına akıllıca değiniyor.
Philip Seymour Hoffman, Stephen’ın bezgin patronunu ve Paul Giamatti, Jeffrey Wright ve Marisa Tomei’nin de yer aldığı bir oyuncu kadrosunda rakip bir kampanyanın yöneticisini canlandırıyor. Evan Rachel Wood, Morris’in genç stajyerini canlandırıyor ve bu rolün anılması bile olay örgüsünün nereye gittiğini tahmin etmeniz için yeterli bir ipucu. Ancak adaylar arasındaki ve kampanyalar ile basın arasındaki oyunculuk o kadar akıllıca ve iyi oynanmış ki tahmin edilebilirlik pek önemli değil.
9. Oyun Değişimi (2012) yönetmen Jay Roach
John McCain’in kampanyasının 2008’de Alaska Valisi Sarah Palin’i başkan yardımcısı olarak seçmesini konu alan bu gerçeklere dayalı filmde, ağlamamak için gülebilirsiniz; bu, her şekilde ters tepmiş olan alaycı ve gelişigüzel bir hareketti. Jay Roach’un hatalar komedisi, John Heilemann ve Mark Halperin’in bildirilen kitabından uyarlanmış, gerçeğe yakın kalıyor ve zaman zaman gerçek muhabirleri ve politikacıları oyuncularla birlikte sahnelere yerleştiriyor. Woody Harrelson, McCain’in (Ed Harris) Obama’yı yenme şansına sahip olmak için bir kadın seçmek gibi oyunu değiştirecek bir şey yapması gerektiğinde ısrar eden stratejist Steve Schmidt’i canlandırıyor.
Zaman tükenirken ve pek de inceleme yapılmazken, deneyimsiz ama televizyona yakışan Palin’i seçiyorlar. Julianne Moore, Palin’in tuhaf dil tonlamalarını yakalarken ve onun derinliğinin ne kadar dışında olduğunu biraz sempatiyle anlatırken, Palin’i olağanüstü bir gerçekçilikle hayata geçiriyor. Dış ilişkiler ve hatta yabancı ülkeler konusunda o kadar bilgisiz ki, onu yönlendirmeye çalışan iletişim direktörü Nicolle Wallace (Sarah Paulson) pes ediyor. Ayıklatıcı ama yine de eğlenceli olan bu film, tüm Palin faciasındaki tek olumlu gelişme olabilir.
10. Devlet Başkanı (2003) yönetmen Chris Rock
Obama başkanlığı, Chris Rock’ın bu komedide, Washington, DC’de düşük rütbeli bir yerel politikacı olan Mays Gilliam’ı yazıp yönettiği ve başrolünü oynadığında, Amerika’nın gözünde sadece bir parıltıydı. Demokratlar, seçimden kısa bir süre önce adayları öldüğünde başkanlık için aday gösterilen Gilliam’ı canlandırıyordu. Hepsi bir hile: Parti politikacıları, kaybetmesi kesin olan siyah bir adayı destekledikleri için itibar kazanmak isterken, gelecek dönemde kendi içlerinden biri için yer açmak istiyorlar. Şaka tabii ki onlara. Mays, çalışan insanlarla iletişim halinde olan ve onlara her şey hakkında açık sözlü bir adam, eşitsizliklere işaret ediyor ve kalabalığın “Bu doğru değil!” diye bağırmasını sağlıyor.
Rock’ın stand-up komedisi genellikle hicivseldir, ancak bu film daha genel olarak komiktir – Bernie Mac, Mays’in gürültücü, küstah kardeşini canlandırıyor – ve daha samimidir. 1948’de State of the Union’da gündeme getirilen soruyu yankılar: Bir gerçek anlatıcısı kazanabilir mi? Head of State tam olarak işe yaramıyor. Rapçi Nate Dog’un müzikal anlatımla filme girip çıkması dikkat dağıtıyor. Ama rahat ve eğlenceli, bu yüzden Rotten Tomatoes’daki %30’luk puanı görmezden gelin.
