AİHM’den Can Atalay İçin Kritik Adım: Hükümetten Savunma İstendi

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Gezi Davası’nda mahkumiyet alarak yaklaşık iki buçuk yıldır cezaevinde tutulan ve Anayasa Mahkemesi (AYM) kararlarına rağmen serbest bırakılmayan Türkiye İşçi Partisi (TİP) milletvekili Can Atalay’ın durumuyla ilgili Türkiye hükümetinden savunma istedi. AİHM, milletvekilliği düşürülen Atalay’ın tutukluluğu ve Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmamasıyla ilgili ciddi insan hakları ihlalleri yaşanıp yaşanmadığını sorguluyor.

AİHM, hükümete yönelttiği sorularla Anayasa Mahkemesi’nin kararlarına rağmen neden Yargıtay’ın tahliye kararı vermediğini ve Atalay’ın milletvekili seçilme hakkının ihlal edilip edilmediğini sorguluyor. AİHM’in soruları şu temel başlıklar altında toplanıyor:

1. Anayasa Mahkemesi’nin kararlarına rağmen tutukluluğun devamı: AİHM, Anayasa Mahkemesi’nin 25 Ekim ve 21 Aralık 2023 tarihli kararlarıyla Atalay’ın tahliye edilmesi gerektiğini belirttiğini, ancak Yargıtay’ın bu kararı dikkate almadığını vurguluyor. Bu bağlamda, Atalay’ın özgürlüğünden mahrum bırakılmasının hukuka uygun olup olmadığını sorguluyor.
2. Tutukluluğa itiraz hakkı: AİHM, Atalay’ın tutukluluğunun yasallığına etkili bir şekilde itiraz etme hakkı olup olmadığını soruyor. Anayasa Mahkemesi’nin tutukluluğun yasal olmadığını belirtmesine rağmen Yargıtay’ın bu kararı uygulamaması nedeniyle Atalay’ın haklarının ihlal edilip edilmediğini araştırıyor.
3. Adalete erişim ve mahkeme kararlarının uygulanmaması: AİHM, Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmamasının, Atalay’ın adalete erişim hakkını ihlal edip etmediğini değerlendiriyor.
4. Milletvekili seçilme hakkı: AİHM, Atalay’ın milletvekili seçildikten sonra tutukluluğunun devam etmesi ve milletvekilliği statüsünün kaybedilmesinin, serbest seçimlerde milletvekili seçilme hakkını ihlal edip etmediğini soruyor.

AİHM’in bu sorularıyla, Can Atalay’ın hem tutukluluk süreci hem de milletvekilliği hakkındaki ihlallerin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve protokollerine aykırılık oluşturup oluşturmadığını inceleyeceği görülüyor.